“Bokeljski piloti” je dio monografije u rukopisu “Otmice i udesi jugoslovenskih aviona”
Knjiga “Bokeljski piloti” jedan je od kapitalnih dodataka istoriji Boke jer u njoj možemo sagledati Boku i Tivat na jedan potpuno drugačiji način. Boka je naime, oličenje i bastion pomorstva, a iz ovog djela vidimo jednu sasvim drugačiju i ništa manje impozantnu, vazduhoplovnu Boku. Na jednom mjestu je toliko zanimljivih i priča koje dokazuju tezu Gabrijela Garsija Markesa, da je život često čudniji od mašte”, kazao je predsjednik UO “Matice Boke” Željko Komnenović, predstavljajući preksinoć u Tivtu reprezentativno djelo “Bokeljski piloti”, autora Vukosava Balevića, doktora vazduhoplovne kriminalistike iz Tivta.
Veoma posjećenoj promociji u velikoj dvorani Centra za kulturu u Tivtu, pored ostalih, prisustvovali su i gradonačelnica dr Snežana Matijević, potpredsjednik Opštine Ilija Janović, generali i konzul Srbije Zoran Dojčinović i Slobodan Bajić, te komandant Mornarice VCG, kapetan bojnog broda Darko Vuković.
Knjiga koju je uz podršku Porto Montenegra izdala “Matica Boke”, na 280 strana uz obilje ilustracija, donosi životne priče 50-ak Bokelja, mahom Tivćana koji su svoj život posvetili vazduhoplovstvu, ali i nepoznate detalje o hidroavijacijskoj bazi u Kumboru, istorijatu aerodroma Tivat, padobrancima, jedriličarima, aviomodelarima, kontrolorima vazdušnog saobraćaja….
“Kada uđete u ovu materiju i kada vidite koliko je ovdje bila koncentrisana ta vazduhoplovna struka, ta hrabrost, snovi i sloboda koja je živjela u tim ljudima, onda ćete se i sami uvjeriti da su Tivat i Boka bili i dalje jesu, istinski bastion vazduhoplovstva”, istakao je Komnenović, podsjećajući da su upravo iz Tivta na proljeće 1913. poletjeli prvi vazduhoplovi koji su letjeli nad teritorijom današnje Crne Gore – austrougarski hidroplani tipa “donnet leveque”, a Peraštanin Krsto Mazarović je još 1789. svojim aerostatima-balonima, oduševljavao publiku u Zagrebu.
Autor Vukosav Balević kazao je da je ova knjiga samo dio njegovog životnog djela – kapitalne monografije u rukopisu “Otmice i udesi jugoslovenskih aviona”, osvrnuvši se na nekoliko tih slučajeva koji su ušli i u anale svjetskog vazduhoplovstva.
Životne storije pilota Vladete Petrovića i Jova Kikanovića
Posebna vrijednost knjige su životne storije ovdašnjih pilota, među kojima je bilo odlikovanih savezničkih vazduhoplovnih heroja u Drugom svjetskom ratu poput Vladete Petrovića ili Jova Kikanovića, preko onih koji su kao vojni piloti, čuvali nebo Kraljevine, odnosno socijalističke Jugoslavije poput Antuna Đuranovića, Šima Krstovića, Zvonka Nikolića, Vaska Kostića, Stanka Bigovića, Marka Mihovića, Marka Zornije, Milivoja Radanovića i Dragana Brinića, do Montenegro airlinesovih kapetana Pavla Ljesara, Bojana Radulovića i Vladana Hustića.
Tu je i storija o Tivćaninu Ćiru Garbinu, legendarnom padobrancu jednom od rijetkih u Jugoslavciji koji je imao dijamanstku padobransku značku, ljudima koji su inicirali ideju o gradnji aerodroma u Tivtu, te onima koji su tu vazdušnu luku napravili i vodili uz proteklih skoro 70 godina.
Knjiga sadrži i opise sportskih pilota Aero kluba “Boka” iz Tivta, kontrolora letjenja, ali i brojne zanimljivosti, vesele i tužne epizode iz bogatog istorijata vojnog i civilnog vazduhoplovstva u Boki.